“`html
Donald Trump ve Yargı Artığında Yaşanan Çalkantılar
Geçtiğimiz yıl, Manhattan’da Mayıs ayının sonunda sıcak bir öğleden sonra, Donald Trump’ın eski avukatı aracılığıyla ünlü erişkin film yıldızı Stormy Daniels’a yapılan sus payı ödemesi nedeniyle yargılanan davada jürinin durumu belirsizliğini koruyordu.
Yıllarca süren bu dava sürecinde, BBC ekibiyle birlikte ünlü Katz’s deli sandviçlerini yemeye karar verdim, uzun bir bekleyişin ardından. Ancak, tam o anda her şey alt üst oldu.
Bir söylentiye göre, jürinin sadece bir günlüğüne evlerine gönderildiği konuşuluyordu; diğer bir bilgi ise üzerinde düşündükleri bir karara varılmış olabileceğiydi.
BBC yayınına girmeden hemen önce, nefes nefese bir şekilde adliye binasının önünde canlı yayın noktasına vardım; bu acele, telefonumun ekranına hasar vermeme neden oldu.
Jüri, kararlarını peş peşe açıklamaya başladı:
“Suçlu… suçlu… suçlu…”
Trump, 34 suçlamanın tümünden suçlu bulundu ve o gece haber bülteninin büyük bir kısmı, tarihi bir anın yankılarını ve ABD’de bir başkanın hüküm giymiş bir suçlu olduğu gerçeğini ele aldı.
BBC’nin kıdemli Kuzey Amerika muhabiri olarak, Trump’ın Doğu Yakası’ndaki mahkemelerde karşılaştığı hukuki zorlukları aylardır takip ediyorum. Dört ayrı ceza davası, birçok hukuk davası… Bu, onun hem özgürlüğünü hem de siyasi ve ticari varlığını tehdit ediyordu.
Ancak geçen yıl içerisinde çarpıcı bir değişim yaşandı.
Yüksek Mahkeme’den Önemli Kararlar
Yüksek Mahkeme son dönemlerde üç kritik karar vererek birçok tartışmayı da beraberinde getirdi:
- Birincisi, başkanlara ve eski başkanlara önemli bir yargı dokunulmazlığı getiriyor;
- İkincisi, Trump’ın 2020 seçim sonuçlarını tanımama eylemlerinin onu yeniden başkan adayı olmaktan alıkoyduğuna dair bir kararı reddediyor;
- Üçüncüsü ise, bölge yargıçlarının başkanın bazı uygulamalarını durdurma yetkisini kısıtlıyor.
Bunlar, Trump’ı cesaretlendiren ve Yüksek Mahkeme’yi önemli derecede muhafazakar bir çoğunluğa sahip hale getiren gelişmelerdir.
Şimdi federal bölge yargıçları, bu kararlarla meşruiyetlerinin sorgulanmasına yol açan bir yönetim baskısıyla yüzleşiyor.
Asıl sorun şu: Otoritelerini yeniden hakim kılmak için savaş vermeli mi, eğer vereceklerse nasıl bir mücadele yürütmeli? Tüm bunlar, Donald Trump’ın görev süresinin sona ermesinin ardından bile ABD’deki güç dengesini kalıcı olarak etkileyebilir mi?
‘Demokrasiye Yönelik Tehditler’
Aktif ve emekli birçok yargıç, yaşanan bu “saldırının” alışılmadık bir boyutta olduğunu belirtiyor.
Pensilvanya’dan emekli yargıç ve Dickinson College Başkanı John E. Jones III, “Amerikan bölge mahkemeleri, yönetim tarafından daha önce hiç olmadığı kadar tehdit altındadır” diyor.
Trump, bana yaptığı son röportajda yargıçları “sahtekar”, “deli” ve “radikal sol” gibi ifadelerle anarak, muhalefet edenleri görevden alma çağrısında bulundu. Ayrıca, yargıçları dava etmekle tehdit etti.
Özel kalem vekili Stephen Miller, ülkenin “bir yargı tiranlığı” altında olduğunu savunarak, “Bu demokrasiye yönelik en ağır saldırıdır” dedi.
Şiddet Tehditleri ve Yargı Süreci
Yargıçlar, artan bir düşmanlık ve bazı durumlarda halktan gelen şiddet tehditleriyle başa çıkmak zorunda kalıyor.
Harvard Hukuk Fakültesi’nde eğitim veren eski federal yargıç Nancy Gertner, “Bu tür tehditler daha önce hiç olmadığı kadar büyüyerek devam ediyor” diyor.
Özellikle, yönetimle ters düşen yargıçların almış olduğu ölüm tehditleri, Trump yönetimi sırasında belirgin bir artış gösterdi. Yargıçları hedef alan 400’den fazla tehdit kaydedilmiş durumda.
Yargıç Salas, yaşadığı şiddete maruz kalmanın ardından, “Bireyler böyle kışkırtıcı söylemlerle harekete geçiriliyor” dedi.
Kararnameler ile Gelen Çatışma
Diğer başkanlarla da mahkemeler arasında anlaşmazlıklar yaşandı. Ancak Trump’ın yargı ile olan çatışması ölçeği ve içeriği bakımından oldukça benzersiz.
Başkanlık döneminin başında 26 yürütme kararnamesi imzalayan Trump, toplamda 140 kararnamesini imzaladı. Bu sayı, Biden’ın görev süresi boyunca imzaladığından daha fazla.
Trump, Kongre’yi devreye sokarak yasaları değiştirmek yerine yürütme kararnameleriyle kendi politikalarını hızlı bir şekilde hayata geçirmeyi hedefledi. Ancak bu durum, mahkemeleri beklenmedik bir belirsizlikle karşı karşıya getirdi.
Gelecek İçin Belirsizlikler
Eleştirmenler, yürütme, yasama ve yargı arasındaki dengeyi yok etmeye çalıştığını savunuyor. Anayasa uzmanları, Trump yönetiminin ülkeyi bir çıkmaza sürüklendiğini düşünüyor.
Özellikle Trump yönetiminin yargıya karşı şüpheci yaklaşımı, her iki partinin başkanlarının da geçmişte üstlendiği tartışmaları yeniden gündeme getiriyor.
Bu mücadele, yargının bağımsızlığını korumak adına bitmemiş bir savaş olarak öne çıkıyor ve sonuçları hem Trump için hem de gelecekteki başkanlar için belirsizliğini koruyor.
“`
